अध्यात्मिक क्षेत्राशी निगडीत विविध लेख व आपण वारकरी संप्रदायातील वारकऱ्यांच्या जीवनातील संप्रदायातील अनुभव संत साहित्याच्या माध्यमातून वाचकांना येथे वाचावयास उपलब्ध केलेले आहेत व करत आहोत.
देवशयनी आषाढी एकादशी आषाढ मासाच्या शुक्ल पक्षातील एकादशीला ‘देवशयनी (देवांच्या निद्रेची)’ आणि वद्य पक्षातील एकादशीला ‘कामिका एकादशी’, असे म्हणतात. भारतीय संस्कृतीत सन्मार्गांने वागावे, सत्याचरण करावे यासाठी मानवास विविध व्रते करण्यात सांगितले आहे. आपल्या मनातील अशुभ विचारांचे पदोपदी मानवी मनावर आक्रमण होत असते हे कोणी नाकारु शकत नाही. मानव व पशु यातील महत्त्वाचा फरक निती अनितीचे …
रिंगण म्हणजे काय ? पालखी सोहळ्यातले एक महत्वाचे आकर्षण. हा कार्यक्रम पालखीत सहभागी वारकऱ्यांबरोबरच स्थानिक लोकांचा व माध्यमांच्या आकर्षणाचा विषय असतो . हा एक प्रकारचा खेळ म्हणता येईल. याचा शब्दशः अर्थ म्हणजे वर्तुळ . रिंगण म्हणजे म्हणजे पालखी भोवती गोल फिरणे.रिंगणचे ठिकाण म्हणजे मोठे मैदान. प्रत्येक पालखी सोहळ्याची रिंगणाची ठिकाणे ठरलेली आहेत. रिंगणासाठी पालखी सोहळ्यातील …
दिंडी एका विशिष्ट इष्टदेवतेच्या किंवा आराध्यदेवतेच्या तीर्थक्षेत्री, दरवर्षी एका विशिष्ट तिथिस होणाऱ्या उत्सवास हजर राहून तेथे त्या देवतेचे दर्शन घेऊन पुण्य पदरी पडावे म्हणून अभंग अथवा भजने गात,नामस्मरण करीत पायी जाणाऱ्या व्यक्तीसमूहास दिंडी असे म्हणतात. ज्ञानेश्वर,तुकाराम,नामदेव इत्यादी संत पंढरपूर येथील विठ्ठलाच्या दर्शनाला आपल्या सहकाऱ्यांसह निघत असत. त्यांच्या हाती ध्वज, पताका इत्यादी असायचे. या मिरवणुकीस दिंडी असे म्हणण्यात येत असे. कालानुरूप …
वारकरी संप्रदाय म्हणजे काय वारकरी संप्रदाय हा विठ्ठल भक्तांचा साधासुधा भक्तीसंप्रदाय नाही तर शैव, नाथ, दत्त, सूफि इत्यादी पंथातील चिंतनशील संस्कारक्षम अशा भक्तांना सामावून घेतलेले ते एक सांस्कृतिक केंद्र आहे. या संप्रदायाचे प्रवेशद्वार सर्व जाती पंथाच्या स्त्रीपुरुषांना खुले आहे. त्यात उच्चनीच, गरीब, श्रीमंत असा भेदभाव नाही. ब्राह्मणांपासून हरिजनापर्यंत सर्वांना सारखेच स्थान त्यात आहे. वारकरी संप्रदायाने …
पंढरीची वारी पृथ्वीवरील एक अभूतपूर्व सोहळा सकाळ मंगल निधी |श्री विठ्ठलाचे नाम आधी| संपूर्ण महाराष्ट्राचे आराध्य दैवत असणार्या सावळ्या विठ्ठलाच्या आषाढी एकाद्शी दिवशी भरणार्या यात्रेसाठी देशातील विविध भागातून भाविक येतात. लाखोच्या घरात वारकर्यांची गर्दी भीमेच्य काठी जमा होते. मात्र या सोहळ्यासाठी चालत येणारा आळंदी ते पंढरपूर हा पायी वारी सोहळा हा अवर्णनीय आहे. १८ दिवस …