प्रीतीवींण फ़ळ केंविं लाहे प्राणी - संत ज्ञानेश्वर महाराज अभंग ३८२

प्रीतीवींण फ़ळ केंविं लाहे प्राणी – संत ज्ञानेश्वर महाराज अभंग ३८२

प्रीतीवींण फ़ळ केंविं लाहे प्राणी ।
जैसा चातक धरणीं उपवासु ॥१॥
वोळलिया मेघ सावधु बोभाये ।
बिंदुमात्र घेई जीवन देखा ॥२॥
तैसें केंवि घडे संसारिया चित्तें ।
प्राप्तीच्या अर्थातें साहे संत ॥३॥
सगुण निर्गुण समस्त आहे ।
विरुळा येथें साहे समता बुध्दी ॥४॥
जंववरी समान शांति बुध्दि हे ठेली ।
तंववरी हे भूली बोली कैसी घडे ॥५॥
दिन काळ पळ स्मरण नामाचें ।
विरुळा या मंत्राचें करी पठण ॥
ज्ञानदेव म्हणे नामया हें तूं
गा जाणसी ।
भजन केशवासी तूंचि तुझा ॥६॥

अर्थ:-

पावसाचे पाणी वरच्यावर चोचीत घेऊन चातक आपली तहान भागवतो. तदवत नामाची प्राप्ती करुन घेतल्या शिवाय फळ कसे मिळेल. जेंव्हा तो मेघ वृष्टी करण्यासाठी परततो तेंव्हा तो चातक सावध होऊन त्याची वाट पाहात बसतो. त्या प्रमाणे संसाराच्या तापातुन वाचण्यासाठी संतांकडुन नाममहावाक्य मिळावे ह्या साठी जीव कसा व कधी सावध होणार? सगुण व निर्गुण रुपाने तो परमात्मा सर्वत्र आहे पण त्याला पाहायला ही समता बुध्दीनेच पाहता येते. जो पर्यंत ही समता बुध्दी मिळत नाही. तो पर्यंत त्याची संसारावरची बुध्दी व भुल कशी उतरेल. नित्यनेमाने रांत्रंदिवस नामाचे चिंतन करणारा जीव विरळ आहे. असे नामभजन करण्याचे नामदेवराय जाणतात म्हणुन तुम्ही सतत भजन करत असता असे ज्ञान माऊली सांगतात.