उपजलें देह बाळपणें गेलें तुझें – संत ज्ञानेश्वर महाराज अभंग ५०१
उपजलें देह बाळपणें गेलें तुझें
तुजचि देखतां तारुण्यपण मत्सरें
आटलें आतां वृध्दपणीं
कायिसि अवगणी रया ॥१॥
कवण्यागुणें चुकी साठीं पडली
कासया श्रमलेंसि गव्हारा ।
सिध्दिचि सांडूनी आनेआन जल्पसी
तरी न चुकती तुझ्या येरझारा रया ॥२॥
अजागळाचे अजस्तन ।
तेथें कैचें अमृतपान ।
तैसें काय करिसी वाउगें
चिंतन परपीडा जागृती कारण ।
तरी तयाचिये चरणीं स्थिर
ठेवीं मन रया ॥३॥
जीवनजळीं ब्रह्मकमळ विकाशलें ।
आतां पाहे पां तयाचा मेळुरे ।
ऐसी जीवीं चिंता ।
तुजवांचूनिया कवण करील
आमुचा सांभाळु रया ॥४॥
जीवनजळीं ब्रह्म कमळ विवळे
तैसे वाट पाहतां
सिणले माझे डोळें ।
नको नागवे हा संसार नको
तूं तंव निवांत निराळा रया ॥५॥
ऐसा जगाचा जीवनु अमूर्त
मूर्ति लेईलों डोळां ।
बापरखुमादेविवराविठ्ठला
वांचूनि कोण पुरविल
सोहळा रया ॥६॥
अर्थ:-
जेंव्हा जन्मलास ते बाळपण होते.मत्सराबरोबर तरुणपण आले. पण आता वृध्दापणात कसला माज दाखवत आहेस. कोणत्या गुणाच्या चुकी मुळे हे गांवढळा असा भ्रमित झालास. तु आत्मरुप असुन त्याला ओळखत नाहीस व इतर जप करतोस तेंव्हा तुझ्या जन्ममरणाच्या खेपा चुकायच्या नाहीत. शेळीच्या गळास्थनात कोठले दुध असणार? त्यामुळे वाऊगे चिंतन न करता आत्मरुपाच्या चरणी स्थिर हो. ह्या जीवनरुपी पाण्यात ते आत्मब्रह्म कमळ उगवले आहे. त्याचा सांभाळ कोण करील हा विचार हे जीवा कर. जीवनरुपी पाण्यात आत्मब्रह्मरुप कमळ विकसन पावेल ह्याची वाट पाहत माझे डोळे शिणले. ह्या उघड्या नागड्या संसारापासुन तु निवांत निराळा रहा. असा जगाचे जीवन असणारा निर्गुण असणारा हा परमात्मा डोळ्यानी सगुण रुपात पाहिला. हे सर्व माझे पिता व रखुमाईचे पती विठ्ठलाशिवाय हा सोहळा कोण पुरवणार असे माऊली सांगतात.
उपजलें देह बाळपणें गेलें तुझें – संत ज्ञानेश्वर महाराज अभंग ५०१
संत ज्ञानेश्वर अँप डाउनलोड करा.
