वर मुळें शेंडा खालीं दिसे बानो - संत ज्ञानेश्वर महाराज अभंग ८२२

वर मुळें शेंडा खालीं दिसे बानो – संत ज्ञानेश्वर महाराज अभंग ८२२

वर मुळें शेंडा खालीं दिसे बानो ।
प्रपंची रानोरान वृक्ष बारे ॥१॥
त्रिगुणाच्या शाखा उपशाखा बहुत ।
नाना याती येत पत्रें ज्यास ॥२॥
पक्व फळ अहं सोहं गोडी त्याची ।
सेवितां जीवाची आस पूरे ॥३॥
ज्ञानदेव म्हणे वृक्ष परिपूर्ण झाला ।
बीज रुढला जाणीवेचा ॥४॥

अर्थ:-

ज्या वृक्षाचे मूळ म्हणजे माया त्या ब्रह्माच्या ठिकाणी आहे. त्याला उर्ध्वमूळ म्हणतात. याचा शेंडा खाली व्यक्त सृष्टीत आहे. असे वृक्ष चहूकडे आहेत. या वृक्षांना सत्त्व, रज, तम गुणांनी युक्त अशा पुष्कळ फांद्या आहेत निरनिराळ्या जातीची त्याला पाने येतात.अहंकार हे त्याचे फळ परिपक्व झाले असता मी ब्रह्म आहे. हे ज्ञान त्या फळातील गोडी होय ही गोडी चाखली म्हणजे जीवाच्या सर्व इच्छा तृप्त होतात. हा संसार वृक्ष परिपूर्ण वाढून त्याला ज्ञानरूप बीज आले. माऊली ज्ञानदेव सांगतात.